Ocena bohatera Andrzej Kmicic jest postacią dynamiczną, która wraz ze zmianą nazwiska (co ma znaczenie symboliczne) zmienia swój system wartości, stosunek do ludzi i świata. Z hulaki, awanturnika i pieniacza łamiącego prawo, uznanego przez ogół za zdrajcę ojczyzny przemienia się w patriotę świadomie wyrzekającego się prywaty. Z oddaniem walczy w obronie króla i ojczyzny, dążąc do własnej rehabilitacji. Podobnie jak literackiemu ...

Świat rzymski: Neron – cesarz rzymski; tyran, zbrodniarz (zlecił zabicie własnej matki), szaleniec i rozpustnik. Jest żądnym sławy i pochwał megalomanem – miernym twórcą, przekonanym o własnej genialności. To postać zdecydowanie negatywna, skupiająca w sobie całe zło Rzymu. Jego zbrodniom i podłościom nie ma końca – jeden straszny czyn wyrasta z drugiego. Cesarz czuje się bezkarny, gdyż uważa się za bóstwo i domaga ...

Romantyzm to epoka burzliwa. Emocje, ekspresywność i dynamika (w sensie najbardziej ogólnym) są wpisane w jej istotę. Metamorfozą i ciągłym stawaniem się przeniknięta jest filozofia romantyzmu - z jej historiozofią, koncepcją natury, a wreszcie bohatera. Nie przez przypadek akurat bohater romantyczny sam w sobie pozostał kategorią rozpoznawalną w świecie literackim. Można śmiało zaryzykować twierdzenie, że taka postać jest ...

Patrioci: Jerzy Michał Wołodyjowski Pułkownik i przywódca chorągwi laudańskiej, którą dowodził pod Szkłowem, gdzie dzięki niemu uniknęła pogromu. W latach wcześniejszych służył pod Jeremim Wiśniowieckim, brał udział w wielokrotnie wspominanej bitwie pod Zbarażem. Zwany niekiedy „małym rycerzem”. • Jest wzorem patrioty, doskonałym rycerzem świetnie władającym szablą. • To dobry strateg ...

Zdrajcy: Hieronim Radziejowski Dawniej podkanclerz koronny, który na skutek intryg przeciwko Janowi Kazimierzowi skazany został na banicję. Zbiegłszy do Szwecji tam rozpoczął agitację za wojną z Polską. Razem za Szwedami wkracza do Polski, stojąc u boku szwedzkiego dowódcy. • Wyżej nad dobro ojczyzny ceni prywatę, • Jest żądny zemsty, czego nie ukrywa: „A ja raduję się tą myślą, że moje krzywdy i moja ...

Jan Skrzetuski – główny bohater Ogniem i mieczem. Jego imię było znane Sienkiewiczowi z historycznego przekazu o oblężeniu Zbaraża w 1649. Pierwowzór historyczny tego bohatera nosił jednak inne imię – Mikołaj. Skrzetuski uwalnia w pierwszych scenach Ogniem i mieczem Bohdana Chmielnickiego (postać autentyczna, hetman kozacki od 1648, zmarły w 1657). Dzięki temu uczynkowi młody rycerz zaskarbia sobie wdzięczność Chmielnickiego, ...

Postacie kobiece w "Krzyżakach", choć ważne, znajdują się jakby na drugim planie. W pewnym sensie jednak to wokół nich osnuta jest akcja powieści, bo opiera się ona przecież na wątku romansu między Zbyszkiem a Danusią, a potem Jagienką. Postacie Danusi i Jagienki zbudowane zostały na zasadzie wyraźnego kontrastu. Są to kobiety zupełnie odmiennego charakteru i usposobienia, różniące się nawet wyglądem. Łączy je jedynie miłość ...