Rzecznikiem pozytywistycznej koncepcji Prusa jest w Faraonie przyjaciel i doradca Ramzesa, Pentuer. Wspiera on reformatorskie zamysły faraona i nie zmienia swego przekonania nawet wówczas, gdy uświadamia sobie, że młody władca może przegrać konfrontację z kapłanami: "W najgorszym położeniu – myślał – trzeba robić, co możemy i co do nas należy. Kiedyś poprawią się stosunki, a teraźniejszy zasiew wyda owoce". Pentuer jest ...

Głównym bohaterem Faraona nie jest Ramzes XIII, ale Egipt. Problem państwa jest ciągle obecny na kartach powieści – rozmyślają o nim Ramzes XIII, Pentuer i Herhor, a nawet Menes. Wszyscy obywatele Egiptu odczuwają związek z państwem, a także jego wpływ na swoje życie. Egipt przedstawiony przez Prusa nie jest krajem zamożnym i kwitnącym – to państwo w przededniu upadku. Przekonuje się o tym Ramzes XIII, bacznie obserwujący swoje królestwo. ...

Jednym z haseł pozytywizmu była asymilacja Żydów. Prus w Lalce pokazuje, jak trudne do zrealizowania było to hasło. O "sprawie żydowskiej" wiele pisze w swym dzienniku Rzecki. Jest on zwolennikiem równości – to w końcu jeden z ideałów Wiosny Ludów, w której brał udział. Ze zdumieniem obserwuje narastającą wrogość wobec Żydów, w sklepie gorąco spiera się z subiektem – antysemitą Lisieckim. Uważa, że tylko czyny i osobiste zalety człowieka ...

Nowela Kamizelka ukazała się w "Kurierze Warszawskim" w 1880, w wydaniu książkowym została opublikowana w zbiorze Szkice i obrazki t.1 (1885). Sytuacja zarysowana w noweli jest bardzo prosta: małżeństwo, urzędnik i jego żona, żyje spokojnie, szczęśliwie i – na miarę swoich finansowych możliwości – dostatnio, do momentu, gdy pan zaczyna chorować. Narrator zwięźle informuje, jak z upływem czasu i postępem choroby pogarsza się sytuacja ...

Naczelny temat Lalki tak określił sam Bolesław Prus: przedstawić naszych polskich idealistów na tle społecznego rozkładu. Konkretyzując myśl autora możemy powiedzieć, iż powieść ukazuje przede wszystkim klęskę, minimalizację ambicji i celów dwóch bardzo ważnych dla współczesnych Prusowi Polaków ideologii - romantycznej (jej reprezentanci to Rzecki, Katz, prezesowa Zasławska) oraz pozytywistycznej. Oczywiście, owa porażka została ...

Bolesław Prus pisząc "Lalkę" wykazał się nie tylko doskonałym zmysłem obserwacji, znajomością stosunków społecznych i doskonałym opanowaniem techniki realistycznej. Imponujący obraz współczesności wzbogacił bowiem o otoczkę ideologiczną, nie tak jednak natrętną i rażącą płaskim dydaktyzmem, jak w przypadku nowel i powieści tendencyjnych. Wpływ na to miała z pewnością data powstania utworu - w okresie późnego pozytywizmu ...

Temat cierpienia jest bardzo często spotykanym motywem w literaturze polskiej. Zaznacza swoją obecność w każdej epoce literackiej, gdyż jest nierozerwalnie związane z dziejami Polaków. Jest to temat smutny, twórczy, ale i refleksyjny, bo niejednoznaczne są postawy ludzi wobec cierpień swoich i cudzych. Różne są także rodzaje cierpień: duchowe i fizyczne, spowodowane chorobą, bólem, strachem lub stratą kogoś bliskiego. Różne są źródła ...