Dla każdej epoki literackiej charakterystyczne jest, że jej przedstawiciele kształtują w swych utworach model bohatera będącego rzecznikiem prawd czy programów propagowanych w danym okresie. Tak jest choćby w przypadku literatury pozytywistycznej, tworzącej nowy typ bohatera w oparciu o hasła głoszone przez "postępowców", jak i w opozycji do wzorca romantycznego, dogorywającego w utworach epigonów trzech wieszczów narodowych. Człowiek ...

Literatura pozytywizmu wyrosła ze sprzeciwu wobec ideałów i konwencji literackich romantyzmu, który naznaczył mentalność Polaków specyficznym sposobem postrzegania rzeczywistości. Twórcy polscy, którzy doszli do głosu po upadku powstania styczniowego, krytykowali romantyków za rozbudzanie wielkich nadziei w narodzie i popychanie Polaków do straceńczych postaw walki o niepodległość, na którą nie było żadnych szans. Pozytywiści ...

Klęska powstania styczniowego była jedną z przyczyn odrzucenia romantycznych ideałów i dojścia do głosu młodego pokolenia twórców, którzy wielokrotnie wracali do tematu powstań, dokonując rozrachunku z przeszłością. W czasach nasilonych represji ze strony zaborców nie można było mówić wprost o dramacie byłych powstańców i ich rodzin, dlatego pisarze posługiwali się językiem ezopowym - aluzjami, zaszyfrowanymi wzmiankami. W ten ...

Bolesław Prus w Lalce – największym dziele swego życia – ukazał niebywale rozległy i złożony obraz społeczeństwa polskiego lat powstaniowych. Zarówno w ujęciu czasowym jak i przestrzennym. Czasowym poprzez historię trzech pokoleń – Rzecki, Wokulski, Ochocki, z czym wiążą się wątki narodowo-społeczne. Przestrzennym obejmującym wszystkie warstwy społeczeństwa oraz środowiska. W powieści reprezentowane są one przez przedstawicieli ...

Pojęcie państwa, jego rola oraz zadania to problemy, które często pojawiały się u twórców różnych epok. Można by tu przytaczać wiele przykładów, ponieważ tylko w prozie, ale i w poezji pojawiało się państwo jako siła ściśle związana a zżyciem całego narodu. Zaczynając od antyku a kończąc na współczesności można przywołać konkretne przykłady, w których widać, w jaki sposób kolejne pokolenia ludzi starały się w pełni zasłużyć ...

Romantyzm i pozytywizm ukształtowały odmienne modele bohatera literackiego. Było to nieuniknione, gdyż niewiele jest w historii literatury okresów, które aż tak by się między sobą różniły. Romantyzm to dominacja uczucia nad rozumem, idea "człowieka wewnętrznego" , oraz intuicyjne postrzeganie świata. Pozytywizm cechuje zaufanie do nauki, niechęć do metafizyki i postrzeganie jednostki jako cząstki społeczeństwa i ludzkości. Już ...

Ignacy Rzecki to jeden z głównych bohaterów Lalki. W części powieści zatytułowanej "Pamiętnik starego subiekta" pełni rolę narratora. Pamiętnik nakreśla perspektywiczny plan utworu; dzięki niemu poznajemy wiele aspektów codziennego polskiego życia. Fakty historyczne nabierają w pamiętniku nowych znaczeń, podlegają indywidualnej ocenie autora wspomnień, który pamięta jeszcze czasy napoleońskie i Wiosnę Ludów. Pamiętnik ...