Bohaterem zbiorowym w "Panu Tadeuszu" jest szlachta. Poprzez charakterystykę szlachty w Soplicowie i Dobrzynie, dokonał Mickiewicz oceny społeczeństwa polskiego. Poeta wielokrotnie podkreślał, że opisał świat prawie już nieistniejący. Miał rację, choć działania poszczególnych osób do dzisiejszego dnia możemy odnaleźć w katalogu naszych zbiorowych, narodowych zachowań. Za najważniejsze cechy szlachty uznał Mickiewicz ...

Asesor. Urzędnik, naczelnik policji powiatowej. Przybywa do Soplicowa, by z ramienia prawa (poddany cara) przyglądać się procesowi o zamek. Zapalony myśliwy, wdaje się w spór z Rejentem o wyższość swojego charta Sokoła nad jego Kusym. Niegdyś majętny, teraz sprytnie udaje mu się lawirować i zmieniać poglądy politycznie. Zaręcza się z córką Wojskiego – Teklą. Rejent Bolesta. Znajomy, ale i przeciwnik w sporze ...

Jacek Soplica Bohater literacki skonstruowany po trosze na wzór bohaterów bajronicznych, staje się wzorem polskiego szlachcica-patrioty. Burzliwe są jego dzieje: pochodzący ze średniozamożnej szlachty cieszył się wśród niej niesamowitym poważaniem. Ceniono go za bezpośredniość, odwagę, bezkompromisowość, doskonałą sprawność rycerską. Bardzo przystojny, podobał się kobietom. W młodości nosił długie wąsy (symbol ...

Stolnik Horeszko. Ojciec Ewy, ukochanej Jacka Soplicy. Potężny magnat, właściciel wielu dóbr i zamku, o który toczy się spór w "Panu Tadeuszu". Przedstawiony jest jako silny i władczy arystokrata, który jednakże jest zwolennikiem Konstytucji 3 Maja i nienawidzi Rosjan. Patriota i zwolennik przeprowadzenia w kraju reform. Jest w nim duma rodowa, która nie pozwala na właściwą ocenę ludzi. Stolnik wykorzystuje Jacka do swych prywatnych ...

Tadeusz. Jest synem Jacka Soplicy i bratankiem Sędziego. Utwór rozpoczyna się w chwili jego powrotu do Soplicowa po wieloletnim okresie nauki. Jest młodym (20 lat), bardzo przystojnym mężczyzną, mało jednak wie o życiu. Do nauki nie przykładał się pilnie, skrępowany jest, gdy Telimena zbyt wnikliwie wypytuje o lektury i opowiada o malarstwie. Woli rzemiosło żołnierskie, dobrze jeździ na koniu, strzela (choć nie trafia niedźwiedzia).Tadeusz, ...

Telimena. Niewiele o niej wiemy. Bawi w Soplicowie jako opiekunka Zosi (jest prawdopodobnie daleką krewną Sopliców), Sędzia nazywa ją siostrą. Nie pierwszej młodości (trudno określić jej wiek), ma za sobą salonowe życie w Petersburgu. Być może jest wdową. To druga postać będąca parodią konwencji literackiej. Telimena jest typową kosmopolitką, "żoną modną", dla której najważniejsze są "perfuma" i stroje. Intrygantka i kokietka. ...

Arkadia – kraina wiecznego szczęścia i ładu, którego mieszkańcy żyją zgodnie z naturą. Arkadia oznacza raj ziemski. Mickiewicz napisał poemat o harmonii domowego życia, o sile wspólnoty, pięknie tradycji i urodzie ziemi ojczystej. Wizja ojczyzny w Panu Tadeuszu jest wizją idylliczną. W Panu Tadeuszu miejscem szczęśliwym i zarazem najbardziej polskim jest zamożny folwark – Soplicowo. Jego atrakcyjna siła tkwi nie tyle w sukcesach ...