Maria Konopnicka - "Dym". Krótki obrazek Marii Konopnickiej, nowela "Dym", porusza problem miłości macierzyńskiej oraz cierpienia po stracie dziecka. Akcja opowieści toczy się w małym pokoiku na facjatce. Tam stara matka codziennie czeka na swego syna, palacza w pobliskiej fabryce, i obserwuje dym z komina kotłowni, w której pracuje syn. Nowela drobiazgowo relacjonuje zwykłe zajęcia kobiety, która rano budzi syna, podaje śniadanie, ...

Maria Konopnicka - "Miłosierdzie gminy". W noweli "Miłosierdzie gminy", zainspirowanej pobytem pisarki w Szwajcarii, Konopnicka zajęła się ważnym hasłem pozytywizmu – dobroczynnością. "Miłosierdzie" stosowane w szwajcarskiej gminie Hottingen to karykatura dobroczynności, jest okrutne i nieludzkie. Biedacy i ludzie starsi zostają wystawieni na osobliwą licytację – gmina dopłaca osobom, które przyjmą staruszków do ...

W przeciwieństwie do poprzednich epok, pozytywizm był okresem literackim zdecydowanie podporządkowanym prozie. Przyczyn zmiany w stosunku do poezji w drugiej połowie XIX wieku należy szukać w nowoczesnym programie "młodych", który zakładał przebudowę społeczną i cywilizacyjną. Zgodnie z tym programem literatura miała spełniać zadania utylitarne, aktualizujące i propagandowe. Takie warunki nie sprzyjały uprawianiu poezji, która dla ...

Polscy pisarze epoki pozytywizmu uważali, że ich rolą jest wychowywanie społeczeństwa i edukacja, w związku z czym traktowali literaturę utylitarnie, głosząc postulaty jej użyteczności dla rozwoju społeczeństwa. Odrzucali więc romantyczną koncepcję sztuki, a przede wszystkim zrezygnowali z wypowiedzi poetyckich, uważając, że proza lepiej służy prezentowaniu postulatów ważnych dla dalszych losów społeczeństwa. Pozytywiści ...