Stefan Żeromski - "Zmierzch". Jest jesień. Po niedawnej nawałnicy w bruzdach ściernisk, w kotlinach i na karczowiskach stoi woda. Cichną odgłosy ptaków. Na błotnistych terenach należących do nowego dziedzica, na jego polecenie, pracują wynajęci ludzie. Wybierają torf, wywożą na pola szlam taczkami, póki nie zostaną wybrane miejsca na sadzawki. W przyszłości ma tu być założona hodowla ryb. Do wywożenia torfu najął ...

Stefan Żeromski - "Zmierzch". Opowiadanie przedstawia chłopską rodzinę Gibałów. Walek pracował kiedyś jako parobek u dziedzica we dworze. Po bankructwie dziedzica, nowy właściciel zwolnił Gibałę z pracy za kradzież owsa. Od tego czasu cała rodzina przymierała głodem. Do majątku należały rozległe bagna, na miejscu których nowy dziedzic postanowił założyć staw hodowli ryb. Walek z żoną zgłosili się do kopania torfu ...

O zmierzchu na torfowisku kończy pracę dwoje ludzi: Walek Gibała z żoną. Wcześniej Walek był fornalem we dworze, ale nowy rządca zwolnił go ze służby, gdyż Walek codziennie odbierał koniom owies i sprzedawał go karczmarzowi za wódkę lub machorkę. Od tego czasu Gibała, „bezrolny wyrobnik na komornym siedzący w pobliskiej wiosce”, najmował się z żoną do różnych prac polowych. Praca na torfowisku była dla nich nadzieją na zarobienie ...

Różne obrazy wsi pojawiały się w literaturze polskiej już od czasów renesansu, zwłaszcza że społeczeństwo polskie żyło od najdawniejszych czasów właśnie na wsiach i w dworkach ziemiańskich, a więc krajobraz polskiej prowincji był jakby naturalną scenerią utworów literatury staropolskiej. Obrazy wsi w literaturze polskiej ewoluowały – od wizji sielankowych, arkadyjskich, przez realistyczne, po ujęcia naturalistyczne w końcu XIX wieku. ...

W literaturze drugiej połowy XIX wieku zaczęli pojawiać się bohaterowie innych niż polska narodowości, ponieważ dokonywał się wtedy proces gwałtownej przebudowy struktury społecznej. Mimo iż Polska była zniewolona przez zaborców, społeczeństwo polskie miało silne poczucie tożsamości narodowej i kultywowało tradycje narodowe. Jednocześnie powoli także na ziemiach polskich zaczynała się rozbudowa przemysłu, powstawały nowe fabryki, ...

Doktor Judym spadkobiercą pozytywistów: a) Droga życiowa: wybór szczególnej profesji – lekarza, awans społeczny, dzięki wykształceniu, postawa społecznika. b) Ideały: wiara w naukę i racjonalne działanie; przekonanie, że poprawa warunków życia jest lekarstwem na demoralizację najniższych warstw społecznych. c) Program: praca organiczna i prac u podstaw, przypisywanie szczególnej roli inteligencji. d) Kompromitacja ...

Dwór był w dawnej Polsce siedzibą ziemiańską, wraz zabudowaniami gospodarczymi i mieszkalnymi. Były to dość często duże posiadłości zatrudniające wiele osób. Dwór w literaturze był przedstawiany przez wielu pisarzy bardzo różnie. Często jego obraz zależał od czasów, w jakich przyszło żyć autorowi utworu. Stąd wizja dworu jako Arkadii, symbolu szczęścia, radości i wolności, innym razem zaś jako teatru kukiełek lub po prostu zwyczajnej ...