Bogumił Niechcic. Pochodzi ze zubożałej szlachty, majątek Jarosty, w którym się wychował, został skonfiskowany po powstaniu styczniowym. Po wielu latach tułaczki (brał udział w powstaniu, mając 15 lat, gdy go poznajemy ma lat 36) postanawia skierować swe życie na inne tory. Jest człowiekiem szczerym, prostolinijnym i pracowitym. Wielkim wydarzeniem i szczęściem w jego życiu jest poślubienie ukochanej Barbary Ostrzeńskiej. ...

Michalina Ostrzeńska. Bratowa Barbary, żona Daniela Ostrzeńskiego. Michalina jest osobą rzutką i energiczną. W czasach panieńskich potrafiła zgromadzić wokół siebie liczne towarzystwo, jako mężatka prowadzi interesy i działa społecznie. Sklep i rozmaite spekulacje pochłaniają ją do tego stopnia, że nie ma czasu dla rodziny (Dąbrowska pisze w odniesieniu do Michaliny o "chłodzie domowego ogniska"), oddalając się powoli od ...

CZAS I PRZESTRZEŃ: Akcja Nocy i dni (pomijając retrospekcję) obejmuje 30 lat. Bogumił urodził się w roku 1848 lub 47; podczas powstania styczniowego miał 15-16 lat. Barbara przyszła na świat około 1857. Za początek jednolitej narracji uznajemy 1884 – ślub Niechciców. W następnym roku odbywa się wycieczka do Kalińca, a śmierć Piotrusia ma miejsce cztery lata później (1889). Przeprowadzka do Serbinowa przypada więc na 1890, a ...

BOGUMIŁ I BARBARA Bogumił Niechcic pochodzi z ziemiańskiej rodziny szlacheckiej. Jego dziadek uważany był za oryginała, nawet za wariata – otaczał się ludźmi nauki, dziennikarzami, także ludźmi spoza swojej sfery. Na skutek nieszczęśliwych decyzji ekonomicznych stracił część rodowego majątku Jarosty. Syn Macieja, Michał, odziedziczył po ojcu niespokojne usposobienie. Ożenił się z nowicjuszką dominikanek, Florentyną Klicką. ...

WIECZNE ZMARTWIENIE Dzieci państwa Niechciców powoli dorastają. Pani Barbara zaczyna myśleć o nauczycielce dla nich. W tym czasie okazuje się, że Hipolit Niechcic bankrutuje i opuszcza Turobin, udając się do miasta. Jego najstarsza córka Anna ma zamiar zostać guwernantką. Dla pani Barbary jest to prawdziwe zrządzenie opatrzności – namawia Bogumiła, by zaangażowali Ankę do Serbinowa. Specjalnie dla niej Niechcicowie kupują pianino (okazuje ...

Powieść Marii Dąbrowskiej możemy rozpatrywać jako doskonałe studium psychologiczne, a w zderzeniu postaw pary głównych bohaterów – jako studium charakterów. Bogumił symbolizuje postawę (jak pisała sama Dąbrowska) "współbrzmiącą z życiem, czynną, raczej otwartą ku światu", Barbara zaś "nieharmonizującą z życiem, trudno się z nim zespalającą, bierną, poniekąd zamkniętą". Istotę ...

W Kilku myślach o "Nocach i dniach" Dąbrowska pisała: "Ponieważ ludzie lubią różne ułatwiające formułki, nie sprzeczam się z tymi, którzy uważają moje dzieło za utwór do typu roman-fleuve – »powieść rzeka«, choć nie cierpię tej nazwy »literackiej«". W dalszym ciągu artykułu pisarka jednak przyznawała, że jej dzieło można określić tym terminem, gdyż ma wyraźne "źródło" – "duchowe skłonności rodu Niechciców", oraz "ujście" ...