Franciszek Karpiński - "Do Justyny. Tęskność na wiosnę". Utwór ten należy do erotyków. Podmiot liryczny to „gospodarz zewsząd stroskany”, który obserwuje zmiany w otaczającej go naturze, jakie wywołało nadejście wiosny. A zatem dostrzega, że: • świeci słońce, • rośnie zboże, • słychać śpiew ptaków, • zakwitły łąki. Temu wyliczeniu towarzyszy jednocześnie zaduma podmiotu nad rytmicznością ...

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska- "Laura i Filon". Utwór "Laura i Filon" nawiązuje do sielanki Franciszka Karpińskiego o tym samym tytule. Współczesna poetka ukazuje jednak inaczej tytułowych bohaterów. Podczas gdy bohaterka sielanki włos wiąże splątany i spieszy na spotkanie z Filonem, a gdy go nie znajduje przechodzi burzę uczuć, Laura w utworze współczesnym w bladej sukni i „w wielkiej kamei” z modrą przepaską „wśród ...

Franciszek Karpiński - "Laura i Filon". Jest to jedna z najbardziej znanych sielanek Karpińskiego. Jej bohaterowie to postacie tytułowe obdarzone rokokowymi imionami. Mają się oni spotkać w scenerii nastrojowego wieczoru – przy blasku księżyca, pod jaworem. Laura spóźniona nieco, lecz przekonana, że ukochany już czeka, spieszy w to właśnie miejsce. Bierze ze sobą koszyk malin oraz wieniec różany przygotowany przez siebie, ...

Franciszek Karpiński - "Pieśń dziada sokalskiego w kordonie cesarskim". Utwór powstał po pierwszym rozbiorze Polski. Autor w pamiętnikach pisze, że „dał ją dziadowi sokalskiemu chodzącemu z lirą, przy której śpiewywał”. Pieśń zawiera wyraźne aluzje do sytuacji politycznej Polski. Mowa jest o utraconej wolności, czego przyczyną były zbytki, a także ogólny nieporządek („Śladem przyszła bieda śladem / ...

Franciszek Karpiński - "Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta". Utwór powstał prawdopodobnie w 1801 roku. Podmiot to Sarmata, tutaj jest nim stary Polak, przywiązany do kraju i cierpiący z powodu tego, co spotyka jego ojczyznę. Utwór zbudowany jest z szeregu obrazów przedstawiających: • pogrzeb Zygmunta Augusta, • śmierć oraz pogrzeb ojczyzny, • śmierć patrioty, • pożary i rabunki, • emigrację, • ...

Obok klasycyzmu drugim dominującym prądem literackim oświecenia był sentymentalizm. Za jego ojca uznaje się francuskiego myśliciela J. J. Rousseau, który w swych dziełach stworzył podwaliny i główne założenia tego niezwykle popularnego w XVIII prądu. Rousseau bardzo wyraźnie przeciwstawiał cywilizację i naturę; jego zdaniem cywilizacja i kultura są w opozycji do natury, a tym samym wypaczają naturalne skłonności człowieka. Aby człowiek ...

SENTYMENTALIZM Sentymentalizm to drugi – po klasycyzmie – wielki prąd wieku oświecenia. Nazwa prądu pochodzi od tytułu słynnej powieści Laurence’a Sterne’a Podróż sentymentalna z 1768 roku; (ang. sentiment – uczucie, poczucie, skłonność). Podstawą dla sentymentalizmu stał się russoizm. Wizja człowieka i świata, określona przez Rousseau, była opozycyjna do wizji klasycystycznej i pokazywała rzeczywistość ...