Jan Kasprowicz - "Z chałupy". Poeta, żył w latach 1860-1926, urodził się w rodzinie nie umiejącego pisać i czytać chłopa. Zmuszony do opuszczenia szkoły w Inowrocławiu, maturę zdał w Poznaniu. Po jednym semestrze studiowania filozofii i literatury w Lipsku przeniósł się na uniwersytet we Wrocławiu. Był aresztowany i skazany za udział w ruchu utopijnych socjalistów niemieckich. W 1887 roku zamieszkał we Lwowie, pracował w redakcji ...

Młoda Polska była epoką, którą początkowo nazywano neoromantyzmem ze względu na liczne nawiązania do romantyzmu: podobną koncepcję poety, zainteresowanie metafizyką, próby ożywienia tradycji literackiej i wreszcie ze względu na zainteresowanie kulturą prostego ludu. Sami twórcy wczesnego okresu Młodej Polski swe zainteresowanie wsią nazywali ludowością, ale szybko okazało się, że romantycy inaczej postrzegali wieś i czego innego ...

Jan Kasprowicz - "Dies irae". Hymn ukazał się w krakowskim „Życiu” 1 IV 1899 roku, a następnie wszedł w skład opublikowanego w 1902 roku zbioru poezji zatytułowanego „Ginącemu światu”, gdzie znalazł się obok utworów, takich jak: „Salome”, „Święty Boże, Święty Mocny”, „Moja pieśń wieczorna”. Geneza tego tekstu wiązana bywa najczęściej z osobistymi przeżyciami autora, od którego odeszła druga żona ...

Bankructwo programu pozytywistów, załamanie się wiary w poprawę rzeczywistości, strach przed ludzką masą, goniącą za sukcesem i materialnym zyskiem, kierowały zainteresowania poetów młodopolskich ku wartościom duchowym, ku życiu wewnętrznemu. Liryka tego okresu pokazywała nastroje rozgoryczenia, szukała ucieczki od świata, próbowała znaleźć nowe wartości w świecie objętym powszechnym kryzysem głoszonych dotąd idei. Moralność ...

Literatura Młodej Polski głosiła przekonanie o wzrastającej roli chłopa w życiu narodu. Przełom XIX i XX w. to czas, gdy na wsi panowały jeszcze stare tradycje, ale wśród chłopów rodziło się nowe przekonanie o własnej sile i godności. Przyjrzyjmy się, jak różnie temat wsi realizowali trzej wielcy twórcy tej epoki: Reymont, Wyspiański i Kasprowicz. "Chłopi" to wielka powieść Władysława Reymonta, za którą pisarz dostał ...

Historia literatury nie jest historią odseparowanych od siebie dzieł sztuki, lecz ciągłym dyskursem, dyskusją pomiędzy wciąż żywymi tekstami z epok wcześniejszych a tekstami dopiero co tworzonymi. Trudno wyobrazić sobie sytuację, by pisarz współczesny nie znał dorobku swych poprzedników; nierzadko też owa znajomość owocuje chęcią wszczęcia polemiki czy to w formie parodii, pastiszu, czy to przez podjęcie podobnej problematyki, czy wreszcie ...

Najczęściej jako daty graniczne epoki wymienia się z jednej strony rok 1890, a z drugiej – 1918. Ale początek epoki można również datować na rok 1887, kiedy Z. Przesmycki (Miriam) objął redakcję warszawskiego „Życia”, bądź 1894, gdy ukazała się druga seria Poezji K. Przerwy-Tetmajera (z wierszami Evivva l’arte! i Koniec wieku XIX). Data kończąca epokę: 1918 – także jest datą umowną, odnoszącą się do wydarzenia historyczno-politycznego ...