Przeciwstawianie postaci artysty przyziemnej reszcie społeczeństwa ma tradycję niezwykle długą w historii literatury. Na dobra sprawę już w horacjańskim zawołaniu "Odi profanum vulgus" ("pogardzam niskim tłumem") rysuje się ideologiczny konflikt między twórcą a przeciętnymi ludźmi. Temat ten jest aktualny w każdym okresie, jednak w niektórych epokach ulega wyjaskrawieniu i przypisuje mu się wówczas większą wagę. Tak dzieje ...

Wyspiański w swoim dramacie skupił się na przedstawieniu wzajemnego stosunku chłopów i inteligencji. Analizując treść Wesela zauważamy dwie zasadnicze postawy względem chłopów: jedna grupa, do której należą np. Radczyni i Dziennikarz, lekceważy lud. Radczyni nie ma pojęcia o pracy na wsi, nie próbuje nawet zrozumieć wiejskiego życia. Jej rozmowa z Kliminą to ciąg nieporozumień i żartów. Chłopka śmieje się z "pani z Krakowa", która ...

Wyspiański poddał w Weselu ocenie mit narodowy, wedle którego, gdy nadejdzie właściwy moment historyczny, naród powstanie i odzyska wolność. Mit ten został zrealizowany w Weselu poprzez zaaranżowanie akcji powstańczej (postacią najważniejszą dla tego wątku dramatu jest Gospodarz, otrzymujący od Wernyhory Złoty Róg – symbol powstania, narodowego ruchu wyzwoleńczego), która kończy się całkowitym fiaskiem. O niepowodzeniu ...

Stanisław Wyspiański był nie tylko uważnym obserwatorem polskiej obyczajowości, ale też należał do najważniejszych postaci ówczesnego życia artystycznego, dzięki czemu opisywał rzeczywistość w sposób bardzo realistyczny i dogłębny. W "Weselu" zaprezentował stosunki pomiędzy inteligencją a chłopstwem, wskazując, iż to właśnie te relacje kształtują obraz społeczeństwa polskiego. Diagnoza, jaką postawił Wyspiański ...

Literatura Młodej Polski głosiła przekonanie o wzrastającej roli chłopa w życiu narodu. Przełom XIX i XX w. to czas, gdy na wsi panowały jeszcze stare tradycje, ale wśród chłopów rodziło się nowe przekonanie o własnej sile i godności. Przyjrzyjmy się, jak różnie temat wsi realizowali trzej wielcy twórcy tej epoki: Reymont, Wyspiański i Kasprowicz. "Chłopi" to wielka powieść Władysława Reymonta, za którą pisarz dostał ...

Literatura romantyczna wywarła wielki wpływ na mentalność ówczesnego społeczeństwa polskiego, ale okazało się, że romantyczne postrzeganie świata obciążyło świadomość narodową także w kolejnych epokach. Nad tradycją polskiego romantyzmu toczono wielkie dyskusje, zwłaszcza w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski. Pierwsza z tych epok krytykowała dziedzictwo romantyzmu, na własnej skórze odczuwając konsekwencje zrywów narodowych, ...

Najczęściej jako daty graniczne epoki wymienia się z jednej strony rok 1890, a z drugiej – 1918. Ale początek epoki można również datować na rok 1887, kiedy Z. Przesmycki (Miriam) objął redakcję warszawskiego „Życia”, bądź 1894, gdy ukazała się druga seria Poezji K. Przerwy-Tetmajera (z wierszami Evivva l’arte! i Koniec wieku XIX). Data kończąca epokę: 1918 – także jest datą umowną, odnoszącą się do wydarzenia historyczno-politycznego ...